Obawiasz się, że nie przetrwasz przetrwasz kolejnego dnia w pracy? Od dawna na myśl o obowiązkach zawodowych czujesz przygnębienie, ucisk w żołądku albo tępy ból głowy? To mogą być objawy wypalenia zawodowego. Kiedy i w jaki sposób się objawia oraz jak z nim walczyć? Odpowiedzi znajdziesz w tym artykule.
Co to jest wypalenie zawodowe?
Wypalenie zawodowe to więcej, niż zwykłe zmęczenie po tygodniu pracy. Więcej, niż złość z powodu braku podwyżki, upomnienia od szefa czy nakazu wzięcia nadgodzin. Nie można też porównać wypalenia zawodowego do poniedziałkowego przygnębienia, kiedy trzeba po beztroskim weekendzie wrócić do rzeczywistości. Wypalenie zawodowe to stan psychiczny i emocjonalny, w którym z każdym dniem czujesz się coraz bardziej wypompowany z energii. Nie masz żadnej motywacji do pracy ani odrobiny satysfakcji z wykonywanych zadań. Wiesz, że w tej pracy nic już nie osiągniesz, albo jest ci wszystko jedno, czy awansujesz, czy może dostaniesz kolejną burę od szefa. To zjawisko, które dotyka nie tylko ciała, ale także ducha i umysłu, pozostawiając pracownika w poczuciu beznadziei i braku sensu.
Wypalenie zawodowe – kiedy daje o sobie znać?
Wypalenie zawodowe to proces stopniowy, związany zazwyczaj z określonymi sytuacjami, takimi, jak:
- nadmiar obowiązków zawodowych, wiele nadgodzin wieczornych i weekendowych, brak czasu na odpoczynek;
- presja krótkiego czasu na zakończenie zadania czy podjęcie decyzji;
- presja wzięcia na siebie dodatkowych obowiązków;
- mobbing w pracy ze strony przełożonych i/lub ze strony współpracowników;
- kiepska atmosfera w zespole, np. brak lojalności, brak etyki zawodowej, brak współpracy przy wykonywaniu obowiązków, skarżenie, intrygi, itp.;
- przewlekły stres, związany z opisanymi wyżej zjawiskami.
Ze względu na specyficzne obowiązki, kontakt z ludźmi i odpowiedzialność, najbardziej narażone na wypalenie są zawody ratownika medycznego, kontrolera ruchu lotniczego, pracownika socjalnego, nauczyciela i policjanta.
Objawy wypalenia zawodowego
Objawy wypalenia zawodowego mogą przybrać różne formy, od chronicznego zmęczenia i drażliwości po apatię, przygnębienie i brak zadowolenia z życia zawodowego. Objawom spadku nastroju i energii towarzyszą objawy fizyczne, w tym chroniczny ból głowy, brzucha, zaburzenia trawienia, sztywność karku, kłopoty z zasypianiem i wybudzanie się w nocy. Konsekwencją tego są błędy w pracy, popełniane wskutek przemęczenia, złego samopoczucia i niewyspania. Te pomyłki rodzą kolejne frustracje, upomnienia przełożonych, obniżki pensji albo odsunięcie od ważnego projektu. Samopoczucie pracownika znów się pogarsza. Tak powstaje błędne koło, które trudni przerwać.
Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Weź sprawy w swoje ręce, zanim wypalenie zawodowe zamieni się w depresję. Zacznij od analizy swojej sytuacji i swoich emocji, związanych z miejscem pracy, stanowiskiem i obowiązkami. Zastanów się, co doprowadziło Cię do tego stanu i co możesz zrobić, aby to zmienić. Czasami wystarczy szczera rozmowa z przełożonymi, wzięcie zaległego urlopu czy zwolnienia lekarskiego. Wykorzystaj ten czas na podreperowanie zdrowia, na regenerację psychiki, zaniedbane pasje i rozrywkę w gronie rodziny czy przyjaciół. Długi odpoczynek pozwoli Ci odzyskać radość życia i spojrzeć z dystansem na wyzwania zawodowe. Kiedy indziej potrzebne są radykalne kroki, takie jak zmiana pracy czy nawet zmiana zawodu. Jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta i potrzebujesz wsparcia z zewnątrz, to zapraszam Cię na sesje life coachingu online. Gras Coaching oferuje też usługi doradztwa zawodowego. Konsultacje z doradcą ułatwią Ci zmianę zawodu.
Dlaczego trzeba reagować na objawy wypalenia zawodowego?
Nie lekceważ wypalenia zawodowego, bo rodzi ono poważne konsekwencje, zarówno dla Twojego zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Ignorowanie problemu prowadzi do chronicznego stresu, depresji i innych poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby odpowiednio zareagować, nim stanie się za późno. Nie ukrywaj swoich problemów. Rozmawiaj o nich szczerze ze współmałżonkiem, z rodziną i przyjaciółmi. Życzliwe osoby w Twoim otoczeniu z pewnością zrozumieją tę trudną dla Ciebie sytuację. Wesprą dobrym słowem, doradzą, a być może tez pomogą zmienić pracę na lżejszą.
Nie bądź ofiarą wypalenia zawodowego, ale wojownikiem, który potrafi stawić mu czoła. Zrozumienie objawów i przyczyn tego zjawiska to pierwszy krok do zmiany na lepsze. Nie wahaj się szukać wsparcia i podejmować działań, mających na celu poprawę swojej sytuacji zawodowej. Pamiętaj, że Twoje zdrowie i dobre samopoczucie są ważniejsze od wysokiej pensji, awansu, czy prestiżu społecznego. Dlatego nie pozwól, aby wypalenie zawodowe odebrało Ci radość z pracy i życia.
Źródła:
1. Golonka K., Wypalenie zawodowe – przyczyny, konsekwencje, sposoby przeciwdziałania. Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019 https://ruj.uj.edu.pl/server/api/core/bitstreams/049aa286-7a20-4169-bee5-36cfab9e259d/content
(dostęp: 23.04.2024 r.)
2. Harasim K., Wypalenie zawodowe w zawodach wysokiego ryzyka. Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji HUMANUM, „Prosopon” Europejskie Studia Humanistyczne, 23 (2) 2018
